Ouderenzorg van de toekomst nu al bij Van Neynsel

Onze ouderenzorg, zoals minister Conny Helder (Langdurige Zorg en Sport) die dinsdag tijdens haar werkbezoek te zien kreeg, staat wat haar betreft model voor de toekomst. Samen met woningcorporatie Zayaz hebben we bij Wij zijn Zuiderschans een mix gemaakt van bewoners met en zonder zorgvraag en/of met dementie, die worden ondersteund door zogeheten buurtverbinders.

De minister bracht een werkbezoek aan de in juni vorig jaar geopende nieuwbouw aan het Sweelinckplein. Ze sprak er in een ongedwongen sfeer uitgebreid met bewoners, personeel, vrijwilligers en management.

Na afloop gaf ze aan onder de indruk te zijn: “Wat ik voorsta is om de ouderenzorg wat meer gemixt te organiseren. Vandaar ook het plan om de 130.000 verpleeghuisplaatsen die er landelijk zijn niet op de traditionele manier uit te breiden, maar geclusterde woonvormen te realiseren waar jong en oud, mensen met en zonder zorgvraag samen wonen.”

Nieuwe zorgaanpak

Na jaren van voorbereiding werd de opening van Wij zijn Zuiderschans afgelopen zomer aangegrepen om een nieuwe zorgaanpak in te voeren, volgens de Sociale Benadering Dementie. Daarbij ligt de focus niet een beperking zoals dementie, maar juist op wat er nog wél kan, en dan vooral op het levendig houden van de sociale rollen die iemand in zijn of haar leven had.

De methode is in verschillende regio’s in Nederland in de praktijk gebracht, onder meer tijdens een vier jaar durende proef in ’s-Hertogenbosch, waar wij ook bij betrokken waren. Dat gebeurde in de thuiszorg: mensen met dementie en hun naasten werden thuis ondersteund. De resultaten zijn zeer hoopgevend. Bij betrokkenen werd een betere kwaliteit van leven bereikt en zij konden ook langer thuis blijven wonen.

Wij zijn Zuiderschans is de eerste locatie in Nederland waarbij Sociale Benadering Dementie binnen een instelling (intramuraal) is toegepast. Het proces van ouder worden verandert namelijk drastisch als iemand niet langer thuis kan wonen. De nieuwe aanpak neemt als het ware het leven van thuis mee: wat zijn iemands interesses, behoeftes, hobby’s, levenswijzen, sociale rollen en gewoonten? Lekker eten is soms belangrijker dan ‘gezond’. Een leuk uitstapje kan voorrang krijgen op een behandeling.

Veelbelovend

Bestuurder Marcel van Woensel noemt de eerste driekwart jaar met deze werkwijze veelbelovend. Hij geeft aan dat we inmiddels ook werken met de Sociale Benadering Dementie op een groot deel van de locatie Boswijk in Vught. Later volgen onze vier andere locaties en doen ook bewoners met lichamelijke klachten er hun voordeel mee.

“Dat de minister nu een werkbezoek brengt aan Wij zijn Zuiderschans, is voor ons de bevestiging dat we goed bezig zijn met de ouderenzorg van de toekomst”, aldus Van Woensel. “Er zijn meer methodieken waarbij gefocust wordt op wat wél kan. Maar bij de Sociale Benadering pakken we verschillende uitdagingen tegelijkertijd aan: denk aan de vergrijzing, de tekorten op de arbeidsmarkt en de steeds duurder wordende zorg.”

Negentig nieuwe medewerkers

Voor het personeelstekort in de zorg kwamen we met een bijzondere oplossing. We werken bij Wij zijn Zuiderschans en een deel van Boswijk voortaan met zorgteams die bestaan uit zowel medewerkers met een zorgachtergrond als mensen met andere werkervaring, zoals horeca, hospitality of dienstverlening. Die verdeling is ongeveer 50/50. Tijdens het werk leren de ‘anders-geschoolden’ uiteraard wel verzorgende taken. Maar juist hun andere inbreng, ervaring en expertise zorgt voor meerwaarde in het welbevinden van de bewoners. Een succesvolle wervingscampagne leverde vorig jaar 90 nieuwe medewerkers op.

Interactie met de buurt

In de nieuwbouw aan het Sweelinckplein verhuurt de Bossche woningcorporatie Zayaz 83 appartementen aan 65-plussers met en zonder zorgvraag. Van Neynsel huurt er 44 studio’s voor mensen met dementie. Van de 83 woningen van Zayaz zijn acht appartementen beschikbaar voor zogenoemde ‘buurtverbinders’.

Deze buurtverbinders worden geselecteerd en gecoacht door de organisatie Butterfly Effect en zetten zich een aantal dagdelen per week vrijwillig in voor Wij zijn Zuiderschans. Zo organiseren ze workshops, wandelingen of diners. Op die manier verrijken bewoners met én zonder zorgvraag elkaars leven. Er is meer contact tussen de verschillende generaties. Kwetsbare bewoners krijgen zo meer aandacht, wat de druk op het zorgpersoneel vermindert.

Nieuw woonzorgconcept

Met partners als Zayaz en Butterfly Effect ontwikkelen we op deze manier een nieuw woonzorgconcept, waarbij ouderen samen zelfstandig kunnen leven en er interactie met de buurt is.

Minister Helder sprak van een ‘heel mooi, open concept’: “Eentje dat voor alle groepen iets doet. Voor jongeren, die het als buurtverbinder fijn vinden om hier te wonen. Voor mensen die zelf geen zorgindicatie hebben, maar zorgen dat hier een gemeenschap is. En tegelijkertijd zitten er ook mensen tussen met een wat hogere zorgvraag. Maar het is geen verpleeghuis waar je geïsoleerd zit. Het heeft echt een open verbinding met de wijk. Dat is ook heel erg belangrijk.”

De minister twijfelt er niet aan dat de intramurale verpleegzorg altijd zal blijven bestaan. “Maar dan vind ik het heel mooi dat die kan worden gecombineerd met een andere manier van wonen, zoals hier.”